Mark Zuckerberg’in Herkesin Okuması İçin Önerdiği 23 Kitap

Facebook’un CEO’su Mark Zuckerberg’in tek bir misyonu var: Dünyadaki insanları birbirine yakınlaştırmak.

Kendisine iki haftada bir kitap okuma hedefi koyan Zuckerberg, henüz iki yaşında olan kızı Max’ın tüm engellemelerine rağmen Facebook’ta kurduğu “A Year of Books” (Kitapların Bir Yılı) adlı okuma grubunda ilan ettiği 23 kitapla şeytanın bacağını kırmış gözüküyor. Türkçeye çevirisi olan ve henüz çevrilmemiş olanların da yer aldığı bu 23 kitaplık önemli listeyi Zuckerberg’in görüşleriyle birlikte sunuyoruz.

1. Mukaddime

Mukaddime
İbni Haldun

Mukaddime, İslam bilgini İbn-i Haldun tarafından 1377’de yazılmıştır. Tarihteki olaylara karşı önyargılı yaklaşımları ortadan kaldırmak ve insanlığın gelişimindeki evrensel unsurları tespit etmek için hazırlanan bir eserdir.

Haldun’un tarihle ilgili bu devrimci nitelikteki bilimsel yaklaşımı, onu modern sosyoloji ve tarih yazıcılığının öncüleri arasında yer almasını sağladı.

Zuckerberg eser hakkında, “İnanılan şeylerin çoğu kanıtlanmamış olsa da üzerinden 700 yıl daha geçmesine rağmen, eserde yer alması çok ilginç” yorumunu yaptı.

2. Ulusların Düşüşü

Daron Acemoğlu, James A. Robinson

İstanbul doğumlu Türk-Amerikalı ekonomist Daron Acemoğlu ve Harvard’lı siyaset bilimci James Robinson’un 15 yıllık araştırmaları sonucu “Why Nations Fail” -Ulusların Düşüşü- ilk defa 2012’de yayımlandı.

Yazarlar, seçilmiş hükümetlerin ekonomiyi büyütmeye dayalı politikalarının uzun vadede ülkelerin kalkınmasına faydalı olmadığı tezini savunuyor.

Toplumbilimine ilgi duyan Zuckerberg servetini hızla artırırken, bu kitabı küresel ekonomideki gelir eşitsizliğinin kökenlerini daha iyi anlamak için seçtiğini belirtiyor.

3. Akılcı İyimser & Refahın Evrimi

Matt Ridley

“The Rational Optimist” -Akılcı İyimser- ilk kez 2010 yılında yayımlandı, popüler-bilim yazarı Matt Ridley kitaplarının en ünlü ve belki de en tartışmalı kitabı.

Adından da anlaşılacağı gibi kitap, içine düştüğümüz kötü senaryoların nasıl iyimser ve akılcı yöntemlerle iyiye evrilebileceğini kanıtlamaya çalışıyor. İklim değişikliği, aşırı nüfus patlamaları gibi global tehditlere karşılık düşünce özgürlüğünü destekleyerek insanlığın yaşam koşullarının iyileştirilmesinin önünü açacağını anlatıyor.

Zuckerberg’in önceki tavsiyesi “Ulusların Düşüşü” ile zıt bir perspektif sunan çalışma sosyal ve politik güçlerin ekonomiyi kontrol ettiğini savunuyor.

Zuckerberg, her iki kitabın karşılaştırmalı okunarak hangi teorinin daha geçerli olduğunu görmenin ilginç olacağı yorumunu yaptı.

4. Dünya Düzeni

Henry Kissinger

Eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’in 2014 yılında yayımlanan “World Order” -Dünya Düzeni- kitabı, yüz yıllarca dünyanın çeşitli bölgelerinde hüküm süren imparatorlukların ve siyasi iktidar anlayışının günümüzde modern küresel ekonomiye dayalı olarak nasıl devam ettirildiğini anlatıyor.

Zukerberg, dünya barışı ve uluslararası iyi ilişkilere sahip olabilmek için bu kitabı önerdiğini söylüyor. “Çocuklarımız için düşlediğimiz dünyanın nasıl gerçekleşebileceği konusu bugünlerde en çok düşündüğüm şeylerden biri” diye ekliyor.

5. Dinsel Deneyimin Çeşitleri

William James

William James (1849-1919), Tennessee Üniversitesi İnternet Felsefesi Ansiklopedisi’nde “birçokları tarafından Amerikalı filozofların en dikkat çekici ve ilham verici olduğu düşünülmektedir” cümlesiyle tanıtılıyor.

“The Varieties of Religious Experience” -Dinsel Deneyimin Çeşitleri- insanların dini bir anlam kaynağı olarak nasıl kullandıklarını ve kendilerini bir amaç doğrultusunda ömür boyu sürecek bir enerjiyle ilerlemelerini teşvik eden yazılı dersler olduğu bilincini taşırlar.

Zuckerberg, Sapiens’i okuduktan sonra dinlerin insan hayatındaki rolünün derinlerine inmeye karar verdiği için bu kitabı edindiğini söylüyor.

6. Yaratıcılık A.Ş.

Ed Catmull

“Creative, Inc” –Yaratıcılık A.Ş.- Bilgisayar animasyon devi Pixar’ın kurucusu Ed Catmull tarafından yazılan bir başarı öyküsü.

Catmull, yönetim ve girişimcilik üzerine bilgelik dersleri veriyor. Şirketlerin çalışanlarındaki doğal yaratıcılığını engellemekten bilinçli olarak kaçınması gerektiğini savunuyor.

Facebook gibi bir markayı sıfırdan kurarak geliştiren bir girişimci olarak Zuckerberg, “Pixar gibi büyük şirketlerin nasıl kurudukları inovasyonlarını nasıl geliştirdikleri konusunda birinci ağızdan anlatan hikâyeler okumayı sevdiğini” söylüyor.

7. Hayvanlardan Tanrılara Sapiens

Yuval Noah Harari

İlk kez 2014’te yayımlanan “Sapiens”, Kudüs’teki İbrani Üniversitesi tarihçisi Harari’nin eleştirmenlerce en çok beğenilen ve 30’dan fazla dile çevrilip milyonlarca satılan kitabıdır.

Avcı-toplayıcılardan Homo Sapiens’in evrimini geleceğin kendinden güç alan “tanrılarına” izlemek için kitabını kullanıyor.

Zuckerberg, “bir entelektüelin bakış açısından 1300’lü yıllardaki tarihselliği irdeleyen Mukaddime’nin ardından” Sapiens, birçok benzer sorunun çağdaş bir araştırması” diyor.

8. Bilimsel Devrimlerin Yapısı

Thomas S. Kuhn

1962’de ilk yayınlanışından bu yana, bilim dünyasının gelişimini ve modern dünyadaki etkisini anlatan ‘The Structure of Scientific Revolutions’ -Bilimsel Devrimlerin Yapısı- Stanford Felsefe Ansiklopedisi’ne göre, “bütün zamanların en çok atıf yapılan akademik kitaplardan biri” haline geldi.

Zuckerberg, toplumsal ilerlemeye yönelik katalizörlerden biri olan bilimsel atılımların nasıl “toplumsal iyilik için bir güç” haline dönüşebileceğinin farkına varmasında bu kitabın yardımcı olduğunu söylüyor.

9. Genom Bir Türün Yirmi Üç Bölümlük Otobiyografisi

Matt Ridley

Ridley, Zuckerberg’in listesinde iki kez karşımıza çıkan tek yazar.

1990’da yayımlanan “Genom” kitabı, genlerin geçirdiği evrimin ve büyüyen genetik alanın araştırılmasıdır.

“Bu kitap, insanlık tarihini sosyoloji yerine genetik bir bakış açısıyla anlatmayı amaçlıyor” diyen Zuckerberg, Genom’un, listesindeki diğer tarih kitaplarını tamamlayıcı nitelikte olduğunu belirtmiş.

10. Fikir Fabrikası

John Gertner

Jon Gertner’in 2012’de yayımlanan kitabı “The Idea Factory” –Fikir Fabrikası- dünyanın en önemli fikir buluş merkezlerinden Bell Labaratuvarının 1920’lerden 1980’lere kadarki tarihini anlatıyor. Transistör, lazer, kablosuz ağ, dijital haberleşme gibi buluşları üreten teknolojinin Silikon Vadisine uzanan serüvenini anlatıyor.

Bell Labaratuvarının araştırmaları; fizik dalında 7 ve kimya dalında 1 ödülle Nobel’i en çok kazandıran kurum oldu.

Zuckerberg bu kitabı seçme nedeninin; “yeniliği başlatan sıra dışı insanların öykülerine duyduğu aşırı ilgisi” olduğunu söyledi.

11. Üç Cisim Problemi

Cixin Liu

“The Three-Body Problem” – Üç Cisim Problemi- ilk kez 2008 yılında Çin’de yayımlandı. 2015’te en İyi bilim-kurgu Roman dalında Hugo Ödülü’nü kazandı.

Çin hükümetinin gizli bir proje kapsamında uzaya sinyal göndermesiyle uzaylılar Dünya’yı istila etme yarışına başlarlar. Hızlı modernleşme ve teknolojik ilerlemenin halkın hayal gücündeki yansımasını gösteren distopik bir hikâyeyi anlatıyor roman.

Zuckerberg, okuma listesindeki ağır kitaplardan sonra bu kitabın kendisi için keyifli bir kaçamak olduğunu belirtiyor.

12. Orwell’in İntikamı

Peter Huber

Manhattan Politika Araştırmaları Enstitüsü’nden Peter Huber, internet ve telekomünikasyon teknolojisinin gelişmesiyle yeni iletişim yöntemleri ortaya çıktığında George Orwell’in “1984” romanına gönderme yaparak, 1994’te romanın gayriresmi devamı niteliğindeki bu kitabı yayımladı. Huber, insanların özgürlüğe kavuşmak için kendilerini köleleştiren teknolojiyi kullanmaya can attığı çelişkili bir dünya kurguluyor.

Zuckerberg, “Tarihin aslında nasıl ilerlediğini kavradıktan sonra Huber’in kurgusunun, internet gibi araçların toplumu olumlu yönde nasıl dönüştürebileceğini gösterdiğini” söylüyor.

13. The New Jim Crow

Michelle Alexander

Ohio Üniversitesi’nde hukuk profesörü ve bir insan hakları savunucusu olan Alexander, kitabında “uyuşturucu ile mücadele” adı altında hiçbir şiddet olayına karışmamış siyahi erkeklerin hapishanelerde tutulduğunu ve çıktıktan sonra bile ikinci sınıf vatandaş olarak görüldükleri gerçeğini anlatıyor.

Ceza hukuku reformuyla ilgilendiğini söyleyen Zuckerberg’e bu kitabı güvendiği birkaç dostu tarafından önemle tavsiye edilmiş.

14. Portfolios of the Poor (Yoksulların Pörtföyleri)

Daryl Collins, Jonathan Morduch, and Stuart Rutherford

Daryl Collins, Jonathan Morduch, Stuart Rutherford ve Orlanda Ruthven’ın Hindistan ve Güney Afrika’nın finansal sitemlerini bu ülkelerde geçirdikleri 10 yıl boyunca incelediler.

Kitap, günde 2.50 dolar ya da daha azıyla yaşamaya çalışan 3 milyar insanın ki bu neredeyse dünyanın yarısına tekabül ediyor, nasıl geçinebildiklerini ve hayata tutunma pratiklerini detaylı bir biçimde anlatıyor.

Zuckerberg’in okuyuculara bir de temennisi var: “Umarım bu kitap onların durumunu daha iyi anlayıp çalışma performansımızı artırmamız için bize bazı ilhamlar verir.”

15. Dealing With China (Çin’le Başa Çıkmak)

Hank Paulson

Amerika’nın eski Hazine Bakanı Henry Paulson tarafından yazılan kitapta Çin’in küresel ekonomideki yükselişini ve dünyayı nasıl etkilediğini araştırıyor.

Son yıllarda Çin kültürünü hayranlıkla ilgilendiğini söyleyen Zuckerberg; uzun vadeli hedeflerinden birinin, Çin halkının Facebook kullanmasına serbest bırakmak konusunda Çin hükümetini ikna etmek olduğunu söylüyor.

16. The Beginning of Infinity (Sonsuzluğun Başlangıcı)

David Deutsch

Oxford’un ödüllü fizikçisi David Deutsch, bilimsel devrimleri takip eden insanlığın gelişimini ilgilendiren açıklamaların evrende temel bir yere sahip olduğunu ve onları iyileştirmeye çalışmanın tüm başarılı insan eylemleri için düzenleyici bir temel ilke olduğunu savunuyor. Ve bizi bilimin temel alanlarında işlev gören; medeniyet, sanat ve ahlaki değerler yörüngesinde zevkli bir yolculuğa çıkarıyor.

Zuckerberg, insan potansiyelinin sınırsız olduğunu ve belki de birçok kitapta yer alan içeriğin insanlığın kaderiyle ilgili tüm tercihleri birbirine bağlayan iyimserliğin en saf ifadesi olarak değerlendiriyor.

17. The Better Angels of Our Nature (Doğamızın İyi Melekleri)

Steven Pinker

Pulitzer ödüllü psikolog Steven Pinker, 24 saatlik haber akışı içerisinde olduğundan büyük görünmesine rağmen şiddetin zaman içinde nasıl bir düşüş gösterdiğini kanıtlıyor. Ayrıca hepimizin öyle ya da böyle bir yerinden bulaştığı sosyal medyanın yaşamımızı değiştirecek bir perspektif sunması gerçeğini irdeliyor.

Zuckerberg, Harvard’lı bir psikologdan gelen bu 800 sayfalık zengin metinler içeren kitabın aynı zamanda ürkütücü görünebileceğini itiraf ediyor.

Zuckerberg dışında Bill Gates de bu kitabı okuduğu en önemli kitaplardan biri olarak görüyor.

18. End of Power (Gücün Sonu)

Moisés Naím

Dünya Bankası eski direktörü ve Carnegie Uluslararası Barış Vakfı üst düzey yöneticisi Moises Naím’in kaleme aldığı End Of Power; büyük hükümetler ve ordular ve büyük şirketlerden kişilerin etkinliğine geçişin tarihsel bir araştırması olarak karşımıza çıkıyor. Bu açıkça Silikon Vadisi için bir klişe haline gelen “yıkıcı başlangıç” mottosunu işaret ediyor.

“İnsanlara daha fazla güç aşılama düşüncesinin derinliğine inanıyorum” diyen Zuckerberg’e göre, Libyalı köşe yazarı Naim kitabında doğudan batıya, kuzeyden güneye iktidarları ele alıyor ve bugün iktidarda olanların her zamankinden daha fazla kaybetme riskinin olduğu savunuyor.

Kitap yayımlandığı dönemde Financial Times ve Washington Post gazeteleri tarafından yılın en iyi kitapları arasında gösterildi.

19. On Immunity (Bağışıklık)

Eula Biss

Amerikalı yazar Eula Biss’in kitabı bazı insanların sağlık aşılarını sorgulamalarının sebeplerini araştırıyor ve mantıksal açıdan şüphelerin neden asılsız olduğunu açıklıyor.

Zuckerberg, Biss’in ABD’deki ve Avrupa’daki bazı bölgelerdeki aşı karşıtı hareketi göz önüne alındığında, aşılamanın avantajlarıyla ilgili bu araştırmayı okumanın gerekli olduğunu yazmış.

20. Gang Leader For A Day (Bir Günlük Çete Lideri)

Sudhir Venkatesh

Venkatesh, Columbia Üniversitesi sosyoloji profesörüdür. 1990’lı yıllarda radikal sosyolojik bir deneyle birlikte Chicago çetesinin içine girerek gözlemlerini kaydetmeye başlamıştır.

Zuckerberg, Venkatesh’in hikâyesinin ekonomik ve kültürel engeller karşısında ilham verici bir iletişim biçimi olduğunu söylüyor.

21. The Player Of Games (Oyunların Oyuncusu)

Iain Banks

İskoç yazar Iain Banks tarafından kaleme alınan ‘The Player of Games’ (Oyunların Oyuncusu) ilk kez 1988 yılında basıldı. Kitap, şimdikinden çok daha aşırı gelişmiş ve insan yeteneklerini aşan bir teknolojiye sahip olduğu türde bir medeniyetin nasıl/neye benzeyeceğini kurguluyor.

Zuckerberg, bu bilimkurgu kitabını “hızın değişimi” temasını vurgulamak için seçtiğini yazmış. Ayrıca bu roman, teknolojideki olası gelişmeleri keşfetme konusundaki eğlenceli anlatımı nedeniyle Tesla ve SpaceX CEO’su Elon Musk’un da gözde kitaplarından biri olmuş.

22. Energy: A Beginner’s Guide (Enerji: Yeni Başlayanlar Kılavuzu)

Vaclav Smil

Bill Gates’in de en sevdiği yazarlarından biri olan Manitoba Üniversitesi Profesörü Vaclav Smil’in 2006’da yayımlanan “Enerji” kitabı, enerjinin ne olduğu hakkında temel bir açıklama ile başlar ve daha verimli çevre dostu yakıtlar üretme arayışı da dâhil olmak üzere daha karmaşık konulara geçer.

Kitap; “Enerjinin nasıl çalıştığını ve onu üretim, kullanma biçimlerimizin nasıl geliştiği anlatırken, bunun iklim değişikliğini nasıl etkilediği ile ilgili önemli konuları irdeliyor” diyen Zuckerberg , Smil’in “Making the Modern World-Modern Dünyayı Keşfetme” kitabını da okumayı planladığını belirtiyor.

23. Rational Ritual (Rasyonel Ritüel)

Michael Suk – Young Chwe

Zuckerberg, Kaliforniya Üniversitesi (UCLA) ekonomisti Michael Suk-Young Chwe’nin bu kitabının okuyucularına sosyal medyayı en verimli nasıl kullanacaklarını öğrenmelerine yardımcı olabileceğini düşünüyor.

Kitabın, ‘ortak bilgi’ kavramıyla ilgili olduğunu söyleyen Zuckerberg, insanların dünyayı sadece kişisel olarak bilmelerinin yanısıra başkalarının bildiği, yani paylaşılan bilgiyi de kullanarak nasıl işlemesi gerektiğiyle ilgili tartışmalar içerdiğini belirtiyor.

Bu içerik Selçuk Uzman tarafından hazırlanmıştır.

CEVAPLA

Please enter your comment!
Please enter your name here